Bestaan er woorden die ze overal ter wereld verstaan?

Niet zoveel, maar ‘mama’ begrijpt zowat iedereen ter wereld. Het woordje mama is dan ook ontstaan op aangeven van de brabbeltaal van baby’s. De klanken m, n en a zijn de eersten die wat vorm krijgen en dus is mama, of anne, of ana, een makkelijk eerste woordje. De b en de p volgen en vormen nadien papa of baba. Pas later vormen kinderen hun klanken en woorden naar de taal die de volwassenen in hun buurt spreken.

Zoek je nog meer universele woorden, dan moet je op speurtocht naar producten die vanuit een bepaalde regio de wereld zijn rondgereisd. Vaak wordt dan een term gezocht die aanleunt bij de originele benaming voor het product. Zo bestaan er maar twee woorden voor thee: té of cha (beide uit het Chinees). Thee kwam oorspronkelijk uit China en reisde de hele wereld rond. In gebieden waar de thee over land werd verhandeld, ontstonden woorden gebaseerd op ‘cha’ (zoals het Indische chai). Werd de thee over water vervoerd, dan is er verwantschap met té. In West-Europa hebben we dus thee, tea, thé,…

Naast het kopje thee is ook ons kopje koffie overal bekend. Quasi overal vind je woorden die lijken op het Arabische qahwa, een woord dat de Arabieren waarschijnlijk ontleenden aan de vindplaats van koffie in Ethiopië, de regio Kaffa.

De ananas is ook een wereldreizigers. Het woord komt in vele talen terug en stamt uit het Tupi (Indianentaal). Het Tupiwoord nanas betekent zoveel als ‘excellente vrucht’. De Spanjaarden noemden het piňa de Indes, de dennenappel van de Indianen. De Engelsen adopteerden dit en maakten er pineapple van. Van hieruit was de weg voor het woord piňa geplaveid.